Bezpłatna konferencja "Gospodarowanie mieniem"

Zarządzanie mieniem komunalnym powinno być efektywnym narzędziem realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych samorządów. Tym bardziej, że istnieje wiele przykładów, że służy ono środowisku i jego ochronie. Skuteczne zarządzanie mieniem zapobiega degradacji danego obszaru środowiska, np. poprzez wdrażanie odpowiednich działań polegających na rewitalizacji czy właściwym planowaniu. W wykonywaniu tych zadań pomaga wykorzystanie nowych technologii np. GIS i nowych formuł inwestycyjnych jak partnerstwo publiczno-prywatne. Łączą się z tym także kwestie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, przestrzegania zasad transparentności w zawieraniu wzajemnych zobowiązań w przedsięwzięciach realizowanych z udziałem kapitału prywatnego.

Wszystko razem służy rozwojowi usług komunalnych i wprowadzaniu nowych rozwiązań do obszarów takich jak: gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa, zieleń miejska, mieszkalnictwo, drogownictwo, itd. To z kolei przekłada się na ochronę powietrza, gleb, wody, jakość życia mieszkańców i wielu innych.A zatem jakie są problemy związane z gospodarowaniem mieniem samorządowym. Jak gminy mogą i będą mogły aktywnie zarządzać mieniem? Jakie są instrumenty wspierające i formy finansowania przedsięwzięć z tego zakresu? O tym wszystkim będziemy dyskutować podczas konferencji.Obowiązkiem zarządzających mieniem komunalnym jest ochrona tego mienia oraz zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu tego obowiązku, należyta dbałość i grunty, budynki, środki finansowe, należności, ale też wartości niematerialne i prawne.

Wszystko to stanowi olbrzymi potencjał, który przez wiele samorządów nie jest w pełni wykorzystywany. Chcemy nauczyć samorządy jak usprawnić proces zarządzania mieniem, jak efektywnie planować koszty i przychody gminy w tym obszarze, ale też jak przez to dbać środowisko i zdrowie mieszkańców.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera i informacji handlowych od Abrys Sp. z o.o. Zgoda jest dobrowolna. Mam prawo cofnąć zgodę w każdym czasie (dane przetwarzane są do czasu cofnięcia zgody). Mam prawo dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo sprzeciwu, prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego lub przeniesienia danych. Administratorem jest Abrys sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (ul. Daleka 33). Administrator przetwarza dane zgodnie z Polityką Prywatności.

Pokrycie Polski planami zagospodarowania przestrzennego jest zbyt niskie, a główną barierą są koszty leżące po stronie gminy, zwłaszcza z tytułu odszkodowań i konieczności urządzenia niezbędnej infrastruktury. Dlatego gminy masowo wydają warunki zabudowy i przegrywają w sądach, jeśli próbują odmawiać ich wydania. A to powoduje ogromne, szacowane w miliardach złotych, koszty rozlewania się zabudowy. Często mówi się o prywatyzacji zysków i uspołecznianiu kosztów właśnie w odniesieniu do niekontrolowanego rozpraszania zabudowy. Dlatego Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju proponuje nową ustawę o planowaniu przestrzennym, która da samorządom nowe, efektywne narzędzia określania terenów przeznaczonych pod zabudowę i możliwość skoordynowania zabudowy z planowaniem rozwoju gminy. Tam, gdzie zabudowa będzie uzupełniana i nie będzie ekonomicznego uzasadnienia dla planu, trzeba będzie budować zgodnie ze standardami urbanistycznymi.

Samorządy gminne w Polsce zostały wyposażone w znaczne zasoby majątkowe. Są to przede wszystkim nieruchomości i inne składniki majątkowe, w tym budynki, budowle, maszyny i urządzenia zorganizowane w formę przedsiębiorstw, służące głównie zaspokajaniu potrzeb lokalnej społeczności i świadczeniu niezbędnych usług. Umiejętne wykorzystanie tych zasobów może przynosić lokalnej społeczności pożytki w postaci nie tylko wysokiego poziomu świadczonych usług, ale także dodatkowych zasobów finansowych czy wzrostu wartości majątku. Niestety, nieprawidłowe gospodarowanie majątkiem może nie tylko przyczynić się do poniesienia nieuzasadnionych kosztów, ale również obniżyć jakość świadczonych usług, spowodować straty majątkowe, a nawet doprowadzić do upadłości jednostki samorządu terytorialnego. Świadczy o tym przykład Ostrowic, które sprzedały system wodociągowo-kanalizacyjny z obowiązkiem odkupu po pięciu latach, przy ustaleniu wysokiej opłaty za korzystanie z tego systemu. Otwarte pozostaje pytanie, czy Ostrowice są jedyną taką gminą, czy też znajdują, świadomie lub nieświadomie, naśladowców. Decydują o tym nie różnego typu, także niekonwencjonalne, formy gospodarowania majątkiem, a twardy rachunek ekonomiczny.

Konferencja „Gospodarowanie mieniem” to szczególna okazja, aby zapoznać się ze sprawdzonymi rozwiązaniami polskich gmin, które prowadzą aktywną politykę zarządzania majątkiem komunalnym. Obok dobrych praktyk uczestnicy będą mieli okazję przyjrzeć się projektowanym zmianom prawnym czy nowinkom technologicznym wspierającym JST w gospodarce nieruchomościami. Poruszonych zostanie wiele szczegółowych zagadnień, m.in. specjalne narzędzia wspierające rewitalizację. Częstym problemem w zdegradowanych dzielnicach są niewyjaśnione stany prawne nieruchomości. Zaniedbane budynki nie mogą być remontowane, dopóki kwestie własnościowe nie zostaną uporządkowane. Specjalna Strefa Rewitalizacji to zestaw narzędzi ułatwiających w takich przypadkach postępowania administracyjne, przekwaterowania przy generalnych remontach czy inwestycje w mieszkania na wynajem. Jak bogate jest to instrumentarium, będzie można dowiedzieć się z wystąpienia „Narzędzia optymalizacji gospodarowania mieniem w specjalnych strefach rewitalizacji”.

Mimo że w strukturze wydatków na działania rewitalizacyjne ilościowo dominują środki własne gmin, większość gmin upatruje głównego źródła finansowania w środkach unijnych. Wciąż na niskim poziomie jest świadomość gmin, jakie inne środki finansowe mogą być wykorzystane na cele rewitalizacji, szczególnie zwrotne. To wyniki badania ewaluującego system rewitalizacji przeprowadzonego przez Instytut Miast i Regionów oraz ECORYS na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Środków dotacyjnych jest zbyt mało, aby procesy rewitalizacyjne uzyskały wystaczającą masę krytyczną. Coraz więcej przedsięwzięć powinno być finansowane instrumentami dłużnymi i kapitałowymi, również przez inwestorów prywatnych. Takie podejście jest jeszcze rzadkością w polskich samorządach. Do awangardy należy Wałbrzych. Doświadczenia tego miasta i rekomendacje dla innych będą przesłaniem wystąpienia.

Największym źródłem zmian w zarządzaniu nieruchomościami komercyjnymi, a często również problemów, stała się tegoroczna pandemia. Zmiany zarówno techniczne jak i organizacyjne czy wręcz socjologiczne dotyczące eksploatacji obiektów komercyjnych wpływają na działalność przedsiębiorstw i całej gospodarki. W wystąpieniu zostaną poruszone zagadnienia dotyczące głównych zmian z punktu widzenia inwestorów, najemców i użytkowników obiektów komercyjnych. Nieco bliżej przyjrzymy się zmianom w organizacji pracy biurowej i jej wpływowi na ten segment rynku nieruchomości komercyjnych.

Wiosną 2020 r. zarządcy mieszkaniowych zasobów gmin liczyli się ze wzrostem zaległości w regulowaniu czynszów przez najemców. Obawy te uwidoczniły się podczas badania przeprowadzonego przez IRMiR na temat spodziewanych problemów, jakie mogą wystąpić w zasobach komunalnych w wyniku pandemii. Wzrostu zadłużenia nie zaobserwowano; pozostało ono na takim samym poziomie, jak w roku 2019. Jednak może się okazać, że problem wystąpi z opóźnieniem i ujawni się w kolejnych miesiącach. Jak może wpłynąć na regulowanie zobowiązań finansowych przez zarządców gminnych zasobów komunalnych oraz na realizację zaplanowanych wydatków?

W swoim wystąpieniu podczas konferencji pt. „Gospodarowanie mieniem” postaram się przybliżyć korzyści, jakie osiągnęła gmina Kobylnica, dzięki podjętej na przestrzeni ostatnich lat współpracy w ramach formuły partnerstwa publiczno-prywatnego w wymiarze ponadregionalnym. Posłużę się przy tym przykładami dobrych praktyk wynikających ze wspólnych działań podjętych z dyrekcją Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Widzinie oraz podmiotem realizującym działania związane z budową nowego oraz modernizacją istniejącego oświetlenia na terenie gminy Kobylnica. Oba przedsięwzięcia są doskonałym przykładem tego, jak w umiejętny sposób można wykorzystywać formułę PPP dla osiągania pozytywnych efektów: z jednej strony rozwiązując problemy osób wymagających kompleksowej opieki zdrowotnej, z drugiej zaś poprawiając bezpieczeństwo i jakość życia mieszkańców.

Niezależnie od zapowiadanych zmian prawnych, samorządy już teraz często dostrzegają potrzebę podporządkowywania codziennych decyzji dalekosiężnym wizjom strategicznym. Najnowsze wrocławskie doświadczenia w tym zakresie wiążą się z powstaniem kilku dopełniających się dokumentów (foresight, strategia i studium) oraz ich wdrażaniem. Zidentyfikowane trendy w skali lokalnej, metropolitalnej oraz globalnej stawiają przed miastem nowe wyzwania, dają szanse, ale i powodują zagrożenia. Ścieżka rozwoju jaką będzie podążał Wrocław wiążę się w szczególności z umiejętnym prowadzeniem polityki przestrzennej i wykorzystaniem potencjału miejskich zasobów, w tym nieruchomości. Jak się jednak okazuje, skala wyzwań sprawia, że potencjał jednego samorządu może już nie wystarczyć. Zdecydowanego wzmocnienia wymaga więc współpraca metropolitalna umożliwiająca podporządkowanie jednostkowych działań planistycznych i nieruchomościowych gmin szerszej, wspólnej wizji. Słabość tej współpracy może natomiast okazać się poważnym ograniczeniem możliwości dalszego rozwoju.

Około 4% powierzchni polskich miast to majątek komunalny znajdujący się w rękach władz lokalnych, w niektórych miastach ten odsetek jest znacznie wyższy, sięgając 30 a nawet 40%. Ten zasób często stanowi źródło kosztów. Odpowiedzialne i energiczne gospodarowanie tym majątkiem może jednak również stać się źródłem dobrobytu i pomyślnego rozwoju. Przecież to gmina ustala plany miejscowe, dostarcza kluczowe usługi komunalne jak np. wodę, buduje, remontuje i utrzymuje lokalną infrastrukturę drogową. A to właśnie te elementy mają zasadniczy wpływ na atrakcyjność poszczególnych działek z perspektyw inwestorów. Wykorzystując dostępne już dzisiaj narzędzia i potencjały miasta mogą znacznie bardziej efektywnie gospodarować nieruchomościami i w ten sposób zwiększać swoje dochody własne. W swoim wystąpieniu zaprezentuję wypracowane w naszym instytucie narzędzia, które mogą wspierać gminy w prowadzeniu gospodarki nieruchomościami nastawionej na zwiększanie przychodów.